Duaal leren krijgt de laatste jaren steeds meer voet
aan de grond. Maar
waarin schuilt nu het succes van zo’n leertraject?
En wat is je eigen aandeel als ondernemer?
Kurt De Wispelaere, accountmanager op
de afdeling Duaal Leren en Sectoren van de
Vlaamse overheid, is een levende mascotte voor
duaal leren en geeft met plezier tekst en uitleg.
Het verhaal achter duaal leren

Kurt is al jaren bezig met het thema. In zijn job
bij het departement WEWIS bouwt hij bruggen
tussen het onderwijs, de overheid en de
sectoren via samenwerkingsovereenkomsten
rond grote werktopics als levenslang leren,
diversiteit en inclusie ... Via sectorale partnerschappen
wordt er (samen)gewerkt aan de
kwaliteit en kwantiteit van werkplekken in
duaal leren.
“Duaal leren is een leermethode”, start Kurt stellig. “Bij een stage leer je iets op school en pas je het daarna toe op een stageplek. Maar duaal leren loopt anders: er is een opleidingsplan per leerling waarin er componenten op school aangeleerd worden én op de werkplek. Die twee vullen elkaar meer aan. Het lijkt een miniem verschil, maar het is een van de sterktes van duaal leren.”
“Duaal leren is een leermethode”, start Kurt stellig. “Bij een stage leer je iets op school en pas je het daarna toe op een stageplek. Maar duaal leren loopt anders: er is een opleidingsplan per leerling waarin er componenten op school aangeleerd worden én op de werkplek. Die twee vullen elkaar meer aan. Het lijkt een miniem verschil, maar het is een van de sterktes van duaal leren.”
Op 1 oktober 2024 zaten er voor dit schooljaar 5.229 leerlingen in het duaal leren-systeem, waarvan een kleine 400 in de zelfstandige kleinhandels.
Imago en cijfers
Hoe staat het met daal leren in de buurtsupersector? “Op 1 oktober 2024 zaten er voor dit schooljaar 5.229 leerlingen in het duaal leren-systeem, waarvan een kleine 400 in de zelfstandige kleinhandel. Een goeie 4.500 leerlingen zitten in een aanloopfase, als mogelijke voorbereiding op duaal leren. In de top tien van populairste opleidingen doen
‘Onthaal, organisatie en sales’ en ‘Winkelmedewerker’ het goed. Kortom, de sector spreekt veel jongeren aan. En toch kampt duaal leren met een imagoprobleem,
omdat veel ouders naar het systeem van vroeger – het zogenaamde leren
en werken – kijken. We doen er dan ook alles aan om het imago te versterken, bijvoorbeeld met de Week van Duaal Leren, die dit jaar van 17 tot 21 februari plaatsvindt."
Hoe staat het met daal leren in de buurtsupersector? “Op 1 oktober 2024 zaten er voor dit schooljaar 5.229 leerlingen in het duaal leren-systeem, waarvan een kleine 400 in de zelfstandige kleinhandel. Een goeie 4.500 leerlingen zitten in een aanloopfase, als mogelijke voorbereiding op duaal leren. In de top tien van populairste opleidingen doen
‘Onthaal, organisatie en sales’ en ‘Winkelmedewerker’ het goed. Kortom, de sector spreekt veel jongeren aan. En toch kampt duaal leren met een imagoprobleem,
omdat veel ouders naar het systeem van vroeger – het zogenaamde leren
en werken – kijken. We doen er dan ook alles aan om het imago te versterken, bijvoorbeeld met de Week van Duaal Leren, die dit jaar van 17 tot 21 februari plaatsvindt."
“Door de aanhoudende arbeidskrapte is duaal leren de ideale manier om mensen op te leiden en aan je te binden.”
Win-winverhaal
“Door de aanhoudende arbeidskrapte is duaal leren de ideale manier om mensen op te leiden en aan je te binden, waarbij je zelf een aandeel hebt in het overbrengen van skills en je organisatiecultuur. Het is daarbij ook een intense samenwerking met de school: wat leer jij de leerling aan en wat zien zij in de les? Het is een vaak gemaakte denkfout dat een buurtsuper álle componenten uit de opleiding moet aanbieden.
“Door de aanhoudende arbeidskrapte is duaal leren de ideale manier om mensen op te leiden en aan je te binden, waarbij je zelf een aandeel hebt in het overbrengen van skills en je organisatiecultuur. Het is daarbij ook een intense samenwerking met de school: wat leer jij de leerling aan en wat zien zij in de les? Het is een vaak gemaakte denkfout dat een buurtsuper álle componenten uit de opleiding moet aanbieden.
De meeste onderdelen wel natuurlijk, maar er is ruimte om af te stemmen met de school en eventuele extra partners zoals VDAB om topics aan te leren. Het principe van duaal leren levert
naast een kostenbesparing bij het
uiteindelijke aanwerven, ook extra
kennis op. Jongeren weten bijvoorbeeld
veel over sociale media en
technologie. In het ideale scenario
kan dat echt een win-winverhaal zijn.”
Engagement loont
Waarin ligt het succes van duaal leren volgens Kurt? “In je engagement. Je moet een mentor binnen je organisatie aanstellen en opleiden en ook de rest van je team warm maken. Er moet een draagvlak zijn, ook om fouten in te calculeren. Maar je krijgt er veel voor terug. De mentor die je aanstelt leert bijvoorbeeld kritisch naar het eigen werk kijken. Die persoon zal zich afvragen waarom hij of zij handelingen op een bepaalde manier doet bij het doorgeven van die kennis. Alles kan altijd beter. De mentoropleiding in de kleinhandel vindt ook op de werkvloer zelf plaats, wat de drempel voor veel ondernemers verlaagt.”
Daarnaast ligt het succes ook in de match met de leerling. “Overeenkomsten worden soms vroegtijdig beëindigd door uiteenlopende verwachtingen. Daarom zijn een goede match tussen leerling en werkplek én opvolging van cruciaal belang om de kwaliteit van deze leermethode te garanderen. Die opvolging gebeurt vanuit de school, waarbij er regelmatig contact is met de werkvloer, maar er zijn ook externe kwaliteitscontroles. Zoals het toekennen van de erkenningen aan de bedrijven die de leerling opleiden – om de vijf jaar.”
Waarin ligt het succes van duaal leren volgens Kurt? “In je engagement. Je moet een mentor binnen je organisatie aanstellen en opleiden en ook de rest van je team warm maken. Er moet een draagvlak zijn, ook om fouten in te calculeren. Maar je krijgt er veel voor terug. De mentor die je aanstelt leert bijvoorbeeld kritisch naar het eigen werk kijken. Die persoon zal zich afvragen waarom hij of zij handelingen op een bepaalde manier doet bij het doorgeven van die kennis. Alles kan altijd beter. De mentoropleiding in de kleinhandel vindt ook op de werkvloer zelf plaats, wat de drempel voor veel ondernemers verlaagt.”
Daarnaast ligt het succes ook in de match met de leerling. “Overeenkomsten worden soms vroegtijdig beëindigd door uiteenlopende verwachtingen. Daarom zijn een goede match tussen leerling en werkplek én opvolging van cruciaal belang om de kwaliteit van deze leermethode te garanderen. Die opvolging gebeurt vanuit de school, waarbij er regelmatig contact is met de werkvloer, maar er zijn ook externe kwaliteitscontroles. Zoals het toekennen van de erkenningen aan de bedrijven die de leerling opleiden – om de vijf jaar.”
Interesse om duaal leren
in je organisatie te faciliteren? Onze sectorconsulenten komen graag langs om alle mogelijkheid te bespreken. Meer info over de Mentorship opleiding.
Gerelateerde artikelen

Aangepaste opleidingen voor kortgeschoolde winkelbedienden stimuleren leergierigheid
Dankzij heel wat Vlaamse steunmaatregelen en de Sociale Fondsen voor de zelfstandige kleinhandel en supermarkten, worden deze PMO-opleidingen tegen zéér gunstige voorwaarden aangeboden aan de werkgevers uit de detailhandel.
lees meer

Heb jij al een opleidingsplan?
Wetgeving verplicht ‘Opleidingsplan’ voor ondernemingen vanaf 20 werknemers tegen eind maart 2024.
lees meer

39% van Oekraïense vluchtelingen aan de slag in Vlaanderen
PMO en het Sociaal Fonds hebben met VDAB en de Vlaamse regering een overeenkomst gesloten om Oekraïners aan een job in de zelfstandige kleinhandel te helpen
lees meer